Podatnicy, którzy zamierzają zatrzymać zysk wypracowany za rok 2020 powinni zwrócić uwagę na art. 15cb ustawy o CIT, który przewiduje możliwość ujęcia w kosztach tzw. hipotetycznych odsetek od kapitału własnego.
Zgodnie z powyższym przepisem kosztem uzyskania przychodu jest kwota odpowiadająca iloczynowi stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego obowiązującej w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok podatkowy powiększona o 1 punkt procentowy niewypłaconego zysku kwoty, tj. zysku przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy spółki.
Regulacja ta wprowadza zatem ulgę, której istotą jest możliwość uwzględnienia w kosztach podatkowych wartości hipotetycznego oprocentowania samofinansowania środkami pochodzącymi z dopłat wniesionych do spółki bądź zyskiem zatrzymanym, przekazanym na kapitał rezerwowy bądź kapitał zapasowy.
Hipotetyczny koszt odsetkowy może być rozpoznany w roku, w którym doszło do podwyższenia kapitału rezerwowego lub zapasowego bądź w roku, w którym została wniesiona dopłata oraz w dwóch kolejnych bezpośrednio występujących po sobie latach podatkowych.
Należy jednak zwrócić uwagę, że odliczona w jednym roku podatkowym łączna kwota nie może być wyższa niż 250 tysięcy złotych.
Maksymalnie podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu w 3-letnim okresie wynosi 750 tysięcy złotych.
Przykładowo, jeżeli zatem spółka z o.o. opodatkowuje swoje przychody według stawki 19% CIT, zaliczenie hipotetycznych odsetek do kosztów podatkowych przekłada się na oszczędność podatkową w wysokości 142 500 tysięcy w ciągu 3-letniego okresu.
W art. 15cb ust. 5 ustawy o CIT przewidziano, że rozpoznanie kosztów odsetek hipotetycznych jest możliwe jedynie, gdy zwrot dopłaty lub podział i wypłata zysku nastąpi nie wcześniej niż po upływie 3 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym ta dopłata została wniesiona do spółki albo została podjęta uchwała o zatrzymaniu zysku w spółce.
Ustawa nie wskazuje, w jaki sposób ma postąpić podatnik, który dokonał wypłaty zysku wcześniej przekazanego na kapitał rezerwowy lub zapasowy, mimo rozpoznania kosztów w wysokości kwoty odsetek hipotetycznych.
W odpowiedzi Ministra Finansów z dnia 8 lipca 2020 r., sygn. DD5.8201.4.2020.AM na zapytanie poselskie nr 1075 z dnia 14 czerwca 2020 r. wskazano, że w takiej sytuacji należy postąpić tak samo jak w przypadku zwrotu dopłaty.
Zatem konieczne będzie rozpoznanie przychodu podatkowego w roku podatkowym, w którym dokonano wypłaty zysku, w wysokości wartości odpowiadającej odliczonym kosztom uzyskania przychodów.
Finasowanie własne poprzez zatrzymanie wypracowanego zysku w spółce lub zastosowania instytucji dopłat do kapitału jest dobrym sposobem zastąpienia zewnętrznego finansowania dla wielu podatników. Nie może jednak umknąć uwadze obowiązujący od 1 stycznia 2021 r. przepis, który zawiera wyłączenie możliwości stosowania przedmiotowej ulgi w przypadku, gdy podatnik lub podmiot z nim powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT dokonał czynności prawnej albo powiązanych czynności prawnych bez uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, głównie w celu uznania kwoty hipotetycznych odsetek za koszt uzyskania przychodów. Do uzasadnionych przyczyn ekonomicznych nie zalicza się przypadku, gdy korzyść uzyskana w roku podatkowym lub w latach następnych wynika z zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów.
Jednocześnie ustawodawca nie definiuje pojęcia uzasadnionych przyczyn ekonomicznych. Z brzmienia przepisów można jedynie wywnioskować, że chodzi o korzyść inną niż podatkowa.
Z uwagi na to, że jest to świeża regulacja, nie ukształtowała się też jeszcze w tym zakresie praktyka organów podatkowych.
Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy z 5 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw: „Jako uzasadnioną przyczynę ekonomiczną, którą nie jest uzyskanie korzyści podatkowej, jest więc uzyskanie korzyści niepodatkowej. Korzyść niepodatkowa oznacza każdą korzyść inną niż korzyść podatkowa, a więc katalog takich korzyści niepodatkowych jest otwarty, ponadto nie jest regulowany przez ustawodawcę. Można przyjąć, że korzyścią niepodatkową jest między innymi redukcja kosztów operacyjnych/administracyjnych działalności podatnika (np. na skutek reorganizacji) lub zwiększenie albo zabezpieczenie źródła przychodów przez zdobycie dostępu do np. nowych rynków zbytu, nowych technologii, nowych inwestorów czy surowców naturalnych”.
Zdaje się, że w przypadku przekazania zysku na kapitał zapasowy dokonywanego przykładowo z uwagi na planowaną inwestycję, która może wiązać się z koniecznością poniesienia znacznych nakładów finansowych, klauzula nie znajdzie zastosowania.
Niemniej jednak wprowadzanie do powyższych przepisów ww. klauzuli antyabuzywnej, a co za tym idzie możliwość kwestionowania po czasie działań podatników, zapewne skutecznie zniechęci wielu z nich do skorzystania z tej ulgi.
W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią. Nasi specjaliści z chęcią udzielą wsparcia zarówno przy weryfikacji możliwości skorzystania z ulgi, jak i przy ocenie wysokości oszczędności, jaką może przynieść jej zastosowanie.
