Faktury uproszczone

Jak Ministerstwo Finansów wywołało burzę w szklance wody?

kiedy mowa o fakturach uproszczonych?

Od roku 2020, w związku ze zmianą przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, w przypadku zafiskalizowania sprzedaży, fakturę z NIP nabywcy do paragonu można wystawić wyłącznie w sytuacji, gdy w części fiskalnej paragonu został ten NIP umieszczony. Spowodowało to, że w przypadku wprowadzenia NIPu nabywcy do kasy rejestrującej, paragony o wartości brutto nie przekraczającej 450 zł mogą być uznane za faktury uproszczone. W praktyce, część sprzedawców wystawia do takich paragonów fakturę, pozostawiając paragon w swojej dokumentacji. Z kolei część sprzedawców odmawia wystawienia faktury do takich paragonów, wyjaśniając nabywcy, że taki paragon o wartości nieprzekraczającej 450 zł brutto, zawierający NIP nabywcy, jest fakturą uproszczoną, do której już nie mają obowiązku, czy też nawet uwzględniając wykładnię Ministerstwa Finansów, nie mogą wystawić faktury.

czym jest faktura uproszczona?

Na wstępie przypomnę, że nazwa „faktura uproszczona” w prawie podatkowym nie istnieje, podobnie jak „Biała Lista”, „Split Payment”, czy „refakturowanie”. Faktura uproszczona jest po prostu fakturą, która charakteryzuje się tym, że zawiera ograniczony zakres danych, w stosunku do tych, które są wymagane dla „pełnej” faktury na podstawie art. 106e ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. Możliwość ograniczonego zakresu danych zawartych w fakturach, których wartość nie przekracza 450 zł brutto przewiduje art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Stąd też taka faktura z ograniczonym zakresem danych pozyskała chwytliwą nazwę „faktury uproszczonej”. Oznacza to, że z punktu widzenia nabywcy czy sprzedawcy, faktura uproszczona w kontekście rozliczenia podatku VAT, jest traktowana jak zwykła faktura. Analogicznie, taka faktura uproszczona, nawet w postaci paragonu, daje możliwość zaliczenia wydatków do kosztów uzyskania przychodów, czy też wykazania przychodu.

komplikacje

W czym cały problem? Otóż polega on na tym, że podatnicy zgodnie z przepisami uznają, że to do nich należy decyzja, czy paragon o wartości brutto nieprzekraczającej 450 zł, zawierający odpowiednie dane (w szczególności NIP nabywcy) uznają za fakturę, czy też do tego paragonu, w przypadku uznania, że nie stanowi faktury uproszczonej, wystawiana jest faktura w formie tradycyjnej, podczas gdy paragon pozostaje w dokumentacji sprzedawcy. Natomiast Ministerstwo Finansów, pomimo że przepisy o fakturze uproszczonej obowiązują od 2014 roku, dopiero na przełomie 2019 i 2020 roku uznało, że w przypadku gdy wartość sprzedaży, którą dokumentuje paragon nie przekracza 450 zł brutto, a paragon ten zawiera NIP nabywcy oraz inne dane wymagane dla faktury uproszczonej, to sprzedawca nie ma prawa wystawić już faktury tradycyjnej do takiego paragonu. Niestety, taka wykładania przepisów została zaprezentowana również przez Krajową Informację Skarbową w interpretacjach z 18 marca 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.61.2020.1.ISK oraz z dnia 21 maja 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.203.2020.1.MT.

Warto w tym miejscu przytoczyć przepisy, które są w tym zakresie jednoznaczne. Zasady wystawiania faktur do paragonów reguluje art. 106h ust. 1 do 3 ustawy o podatku od towarów i usług. Najistotniejszy jest oczywiście ust. 1 powołanego przepisu, który stanowi, że w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący tę sprzedaż.

Z kolei w przypadku paragonu będącego fakturą uproszczoną, najistotniejsze jest brzmienie art. 106h ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, który stanowi, że powołanych powyżej przepisów o wystawianiu faktur do paragonów nie stosuje się, jeżeli paragon zostanie uznany za fakturę uproszczoną. Należy wnioskować, że uznanie to pozostawia się sprzedawcy i nabywcy, gdyby bowiem należało ona do jakiegoś organu podatkowego lub interpretacyjnego, to ustawodawca jednoznacznie na to wskazał.

co to oznacza?

Powyższe oznacza, że wbrew wykładni Ministerstwa Finansów, paragon o wartości brutto nieprzekraczającej 450 zł, zawierający NIP nabywcy, nie staje się automatycznie fakturą uproszczoną, a staje się nią wtedy, kiedy tak uzna sprzedawca w porozumieniu z nabywcą. Ministerstwo Finansów miałoby rację, gdyby art. 106h ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, stanowił, że przepisów o wystawianiu faktur do paragonów nie stosuje się, jeżeli paragon stanowi za fakturę uproszczoną. Wykładnia gramatyczna przepisu nie pozostawia w tym miejscu wątpliwości. Przepis nie stwierdza arbitralnie, że paragon w określonej sytuacji automatycznie staje się fakturą, ale pozostawia to kwestii uznania. Wykładnia systemowa, mając na względzie sposób wstawiania faktur do paragonów oraz samo umieszczenie przepisu w ustawie, czyli w tym samym artykule, który reguluje zasady wystawiania faktur do paragonów, również wskazują na to, że w przypadku gdy sprzedawca i nabywca uznają, że paragon nie stanowi faktury uproszczonej, to nabywca pozostawia taki paragon u sprzedawcy, a otrzymuje fakturę wystawioną w formie tradycyjnej. Oczywiście sprzedawca przechowuje fakturę przekazaną nabywcy wraz z paragonem, który w tej sytuacji nie został uznany za fakturę. Nie ma zatem zagrożenia oszustwa podatkowego w takiej sytuacji, ani podwójnego zafakturowania sprzedaży. Do prawnego obiegu gospodarczego wprowadzona zostaje bowiem wyłącznie faktura przekazana nabywcy, a sprzedawca przechowuje ją wraz z paragonem, do którego została wystawiona. Nie ma zatem możliwości, żeby nabywca dwukrotnie, nawet przez pomyłkę, odliczył VAT z dwóch różnych dokumentów dotyczących tej samej sprzedaży.

spór i dyskusje

Dodatkowo, upór Ministerstwa Finansów oraz Krajowej Informacji Skarbowej w lansowaniu błędnej wykładni przepisów, wywołał dyskusję nie tylko o aspektach interpretacyjnych ale również technicznych. Pojawiły się bowiem wątpliwości, w przypadku paragonów stanowiących faktury uproszczone:

jak wystawiać faktury korygujące?
jak wystawiać duplikaty takich faktur?
jak przechowywać takie faktury?
należy mieć na uwadze zanikanie druku termicznego;
jak ujmować takie faktury w ewidencji JPK_VAT?
jak ujmować takie faktury w ewidencji JPK_V7 od października 2020 roku?

Z tym ostatnim problemem Ministerstwo Finansów zmierzyło się o tyle, że odsunęło problem do stycznia 2020 roku, wydając w tym zakresie rozporządzenie. Pozostałe problemy zaczęły jednak nabrzmiewać, a Ministerstwo Finansów zostało zalane pytaniami, na które na ten moment jeszcze nie odpowiedziało. Wielu sprzedawców, którzy w okresie od stycznia 2020 r. do dnia dzisiejszego wystawiali faktury tradycyjne do paragonów, które można uznać za faktury uproszczone, żyje z obawą, czy organy podatkowe nie nakażą im podwójnej zapłaty podatku VAT wynikającej co prawda z jednej sprzedaży, ale z dwóch faktur wystawionych w ramach tej samej transakcji. Organy podatkowe stosując się do wykładnię Ministerstwa Finansów, zastosowałyby w tej sytuacji art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, który nakazuje zapłatę podatku wyłącznie w związku z faktem wystawia faktury, w której wykazano kwotę podatku VAT. Dodatkowo, pojawiły się również wątpliwości niektórych nabywców, czy mogą oni odliczyć VAT wynikający z faktury tradycyjnej, wystawionej do paragonu stanowiącego zdaniem Ministerstwa Finansów, fakturę uproszczoną. Ilość problemów i wątpliwości zaczął zatem narastać w tempie geometrycznym, czego zapewne Ministerstwo Finansów oraz Krajowa Informacja Skarbowa, zapewne ma świadomość.

co dalej? - interpretacja krajowej informacji skarbowej

Promykiem nadziei stała się wydana przez Krajową Informację Skarbową na dniach interpretacja sygn. 0114-KDIP1-3.4012.160.2020.1.ISK. Organ stwierdził w niej, że „dokumentując sprzedaż dokonywaną na rzecz podmiotu będącego podatnikiem podatku VAT lub podatnikiem podatku od wartości dodanej na kwotę nieprzekraczającą 450 zł lub 100 euro (jeżeli kwota ta określona jest w euro) paragonem fiskalnym zawierającym numer identyfikacji podatkowej (NIP) lub numer podatnika podatku od wartości dodanej nabywcy oraz pozostałe dane wymagane ustawą, ma prawo do wystawienia tzw. „zwykłej” faktury do takiego paragonu fiskalnego, o ile nabywca zwróci Wnioskodawcy paragon fiskalny zawierający NIP tego nabywcy.”

Wydaje się zatem, że pomimo powołanych wcześniej interpretacji z 18 marca 2020 r. sygn. 0114-KDIP1-3.4012.61.2020.1.ISK oraz z dnia 21 maja 2020 r., sygn. 0114-KDIP1-3.4012.203.2020.1.MT, Krajowa Informacja Skarbowa jednak powróciła do właściwej wykładni przepisów, w szczególności art. 106h ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług i pozostawia podatnikom kwestię uznania, czy paragon z NIP nabywcy, dokumentujący sprzedaż o wartości brutto nieprzekraczającej 450 zł, stanowi fakturę czy też nie.

Oczywiście, sprzeczność wydanej na dniach interpretacji sygn. 0114-KDIP1-3.4012.160.2020.1.ISK z błędną wykładnią prezentowaną prze Ministerstwo Finansów i Krajową Informację Skarbową we wcześniejszych interpretacjach, powoduje, że bezpieczniej jest posiadać w tym zakresie interpretację indywidualną wydaną we własnej sprawie. Jeżeli u Państwa problem paragonów stanowiących potencjalnie faktury uproszczone, są faktycznie problemem, zachęcamy do złożenia wniosku wydanie interpretacji podatkowej. Taka interpretacja da Państwu nie tylko bezpieczeństwo podatkowe, ale również spowoduje, że przekonamy się, czy Krajowa Informacja Skarbowa trwale zmieniła swoje stanowisko w omawianej tematyce, czy też powołana, najnowsza interpretacja jest „jedynie wypadkiem przy pracy”.

Logika, choć po trosze również nadzieja, wskazują jednak, że zmiana stanowiska Krajowej Informacji Skarbowej wynika z faktu, iż Ministerstwo Finansów zdało sobie sprawę nie tylko z błędnej wykładni, którą dotychczas prezentowało, ale również z praktycznych konsekwencji, które ze sobą niosła.

Jeżeli możemy pomóc w tym temacie prosimy o kontakt kancelaria@staniekandpartners.com

Interesujące? Podziel się!

X (Twitter) Facebook LinkedIn