Zarówno firmy z ugruntowaną pozycją, jak i start-upy o globalnych ambicjach opierają swoją wartość nie tylko na produktach czy usługach, ale przede wszystkim na know-how – unikalnych rozwiązaniach, doświadczeniu zespołu i potencjale innowacyjnym. To właśnie ten kapitał intelektualny coraz częściej decyduje o przewadze rynkowej. Problem pojawia się wtedy, gdy trzeba tę wartość realnie oszacować – czy to na potrzeby wewnętrznego zarządzania, transakcji, czy planowanej inwestycji.
W tym artykule pokazujemy, dlaczego wycena know-how i start-upów jest nie tylko możliwa, ale wręcz niezbędna. Podpowiadamy, jak do niej podejść z głową, czego unikać i na co zwrócić uwagę, żeby podejmować decyzje oparte na faktach, a nie wyłącznie na intuicji czy entuzjazmie.
Wycena know-how
Know-how stanowi pojęcie, które niełatwo jest w jednoznaczny sposób zdefiniować. Można odnosić się do szeregu definicji prawnych czy ekonomicznych i jednocześnie ciągle nie wyczerpać całości znaczenia. Równocześnie jednak na pewnym ogólnym poziomie można stwierdzić, że fachowa wiedza wykorzystywana w danej gałęzi działalności, która ze względu na swój charakter podyktowany doświadczeniem oraz badaniami ma charakter poufny.
Podmioty powiązane
Takie know-how jest regularnie udostępniane w transakcjach w grupach między podmiotami powiązanymi. Często jedna ze spółek w grupie pełni rolę dedykowaną tworzeniu nowych rozwiązań oraz doskonaleniu obecnych już procesów, aby pozostałe podmioty, skupione na działalności towarowej czy usługowej, miały przewagę nad konkurencją. Z tego też powodu know-how zostaje przekazywane do pozostałych jednostek w grupie.
Aby jednak odbyło się to na warunkach rynkowych, konieczne jest ustalenie odpowiedniego wynagrodzenia. Najczęściej know-how jest udostępniane w postaci dokumentacji technicznej, korespondencji oraz innych form komunikacji pomiędzy osobami nim dysponującymi, a osobami, które z tej wiedzy korzystają. Choć określenie rynkowego wynagrodzenia w takich przypadkach nie zawsze należy do najprostszych, to jednak jest możliwe, zwłaszcza przy zastosowaniu metod wyceny opartych na porównaniach lub analizie wpływu know-how na generowanie przychodów.
Co jednak w sytuacji, kiedy na skutek reorganizacji przedsiębiorstwa, zmiany jego właściciela lub innej sytuacji know-how ma zostać w całości przeniesione do innego podmiotu, a nie jedynie udostępnione do korzystania z niego? Również można określić rynkową wartość know-how i zapewnić sobie spokój w przypadku kontroli przeprowadzonej przez organy podatkowe. Jest to proces złożony, jednakże możliwy do przeprowadzenia. W tym celu podatnik powinien dysponować rzetelną wyceną.
Wycena taka uwzględnia znaczenie know-how w generowaniu zysku, poziom jego złożoności i unikalności czy sposób wypracowania. Dzięki niej można ocenić, ile powinien za taką wiedzę zapłacić racjonalnie działający podmiot niepowiązany. Stanowi to podstawę do ustalenia ceny rynkowej, która spełni wymogi wynikające z przepisów.
Podmioty niepowiązane
Również podmioty niepowiązane mogą być zainteresowane wyceną swojego know-how. Najbardziej standardowa sytuacja to taka, kiedy spółka chce zmienić profil swojego biznesu, przygotować się do fuzji, przejęcia lub emisji akcji, czy poprawić sytuację finansową. Nie jest to jednak jedyna sytuacja, kiedy warto dysponować wiedzą o wartości wypracowanego know-how.
Informacja o estymowanej wartości know-how jest bowiem także bardzo przydatna przy negocjacjach i budowaniu wizerunku. Know-how wycenione na miliony złotych to informacja przyciągająca uwagę, dająca poczucie perspektywiczności przedsiębiorstwa czy argument przy ustalaniu ceny akcji przed ich emisją na giełdzie. Taka wiedza daje również właścicielowi świadomość tego, jakimi możliwościami dysponuje w stosunku do skali swojego przedsiębiorstwa.
Podsumowując, wycena know-how to ważny instrument zarówno dla podmiotów powiązanych, jak i niepowiązanych. Pomagamy w jej przeprowadzeniu i umożliwiamy tym samym swoim Klientom lepsze zarządzanie i rozporządzanie wypracowaną wiedzą i doświadczeniem.
Wycena start-upu
Start-upy często zdają się mieć w sobie coś z loterii. Inwestując w nie możemy trafić na żyłę złota pokroju Ubera, ale częściej nawet mamy niestety szansę stracić zainwestowane środki na rozwiązaniu, które się nie przyjęło lub nie zostało należycie zrealizowane. Przed podjęciem decyzji o inwestycję w start-up lub jego nabyciu, warto przeanalizować szereg kwestii i przeprowadzić rzetelną analizę.
Najbardziej oczywiste wiążą się z nowatorstwem rozwiązań, zapotrzebowaniem na takie usługi czy kadrą realizującą projekt przyświecający start-upowi. Analizy rynku czy przegląd trendów inwestycyjnych (wraz z przemyśleniem, które są dobre, a które prowadzą na manowce) to podstawowe i pierwsze kroki mające na celu weryfikację, czy start up ma rzeczywiście potencjał.
Start-upy nie są łatwe w wycenie
Istotnym narzędziem, kiedy już poważnie myślimy o zainwestowaniu naszych środków w nowy biznes – włączając w to stanie się większościowym udziałowcem – jest wycena. Wycena taka powinna zostać przeprowadzona z uwzględnieniem szeregu specyficznych założeń.
Przede wszystkim wycena musi zmierzyć się z problemem tego, że młody start-up dysponuje stosunkowo małą liczbą danych finansowych z poprzednich lat (a czasem w ogóle), aby wyliczyć prognozowany wzrost rentowności na przestrzeni lat w stosunku do środków pieniężnych. Przy nabywaniu lub wspieraniu start-upu interesuje nas w końcu to, w jaki sposób ta inwestycja się nam zwróci.
Przy tak specyficznych założeniach – prognozujemy przyszłą wartość, jednocześnie nie mając do dyspozycji danych pozwalających łatwo określić tendencje do wzrostu – musimy brać pod uwagę też wiele innych czynników. W związku z tym trzeba określić wartość rozwijanego w start-upie know-how czy oprogramowania, wpływ kadry na zdolność do generowania wyników czy etap rozwoju start-upu.
Pułapki i specyfika
Z tego powodu, zanim zainwestujemy nierzadko sporą kwotę, dobrze jest przeprowadzić rzetelną wycenę i zachować dystans, aby nie ulec sprawnemu marketingowi. Sam marketing i rozpoznawalność rozwiązania oferowanego przez start-up też zresztą warto przeanalizować w kontekście wyceny.
Pokrótce podsumowując, wycena start-upu musi uwzględniać szereg specyficznych dla nich cech:
- Krótki okres na rynku
- Oparcie o trudne niekiedy do wyceny wartości niematerialne
- Dynamika wzrostu
- Główne czynniki i hamulce wzrostu
- Doświadczenie i zaangażowanie kadry
- Konkurencyjność na danym rynku
- Rzetelność danych dostarczonych wyceniającemu.
Wyceniamy zarówno dojrzałe biznesy, jak i dynamiczne start-upy. Nie boimy się nietypowych projektów – łączymy wiedzę prawną, podatkową i biznesową, żeby dostarczyć realną wartość i pomóc Wam podejmować trafne decyzje.
Bezpłatna analiza Twojej firmy
Skorzystaj z naszego doświadczenia w prawie i podatkach. Po kontakcie przeprowadzimy dla Ciebie analizę sytuacji Twojej firmy i wskażemy, jakie działania warto podjąć, by zminimalizować ryzyko i maksymalizować korzyści.
- Indywidualne podejście: Każda firma jest wyjątkowa – dlatego analizujemy Twoje potrzeby.
- Praktyczne rekomendacje: Po naszej analizie otrzymasz klarowne wskazówki, które pomogą wprowadzić realne zmiany w Twojej firmie.
- Bezpłatna konsultacja wstępna: Pierwszy krok do współpracy nie wiąże się z żadnym zobowiązaniem.
TAGI: wycena know-how, wycena startupu, inwestycje w startupy, wartość niematerialna, wycena przedsiębiorstwa, zarządzanie wiedzą, due diligence, podatki a know-how, wycena wartości firmy, know-how w firmie, start-up analiza, wycena innowacji, Staniek&Partners, wycena IP, rynkowa wartość know-how
