Menu
Więcej czasu dla organów na prowadzenie kontroli podatkowych
Podatki

Więcej czasu dla organów na prowadzenie kontroli podatkowych

13.01.2025-Mateusz Żakowicz

W praktyce działania organów administracji skarbowej można zauważyć coraz częstsze stosowanie zabezpieczeń majątkowych. Należy przy tym mieć na uwadze, że dokonanie zabezpieczenia na majątku podatnika nie tylko chroni interesy Skarbu Państwa, ale też dodatkowo może służyć wstrzymaniu biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2024 r.

Ważną uchwałę w tym zakresie wydał Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 2 grudnia 2024 r. (sygn. III FPS 4/24), zajmując stanowisko korzystne dla fiskusa oraz budżetu państwa.

Problem, który został rozstrzygnięty przedmiotową uchwałą dotyczył tego, czy w przypadku zawieszenia biegu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego w związku z doręczeniem zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zaczyna on biec dalej już po dniu wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu, czy też dopiero po dniu zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Siedmioosobowy skład sędziów NSA opowiedział się za drugim stanowiskiem, które w praktyce daje organom administracji skarbowej więcej czasu na prowadzenie kontroli i postępowań podatkowych oraz minimalizuje ryzyko przedawnienia zobowiązań podatkowych

Zabezpieczenie wykonania zobowiązań podatkowych

Wskazać należy, że art. 33 Ordynacji podatkowej upoważnia organy administracji skarbowej do zabezpieczenia na majątku podatnika wykonania zobowiązania podatkowego przed terminem płatności. W sytuacji wydania decyzji o zabezpieczeniu dochodzi do wszczęcia

postępowania zabezpieczającego w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a w konsekwencji organ egzekucyjny doręcza zobowiązanemu zarządzenie o zabezpieczeniu.

Zgodnie z art. 70 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Przepis ten gwarantuje podatnikom, że po upływie wskazanego w nim terminu organy podatkowe nie mogą kwestionować prawidłowości dokonanych rozliczeń. Z kolei w myśl art. 59 § 1 pkt 9 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe wygasa w całości lub w części wskutek przedawnienia.

Jednakże Ordynacja podatkowa przewiduje sytuacje, w których zobowiązanie podatkowe nie przedawni się we wskazanym powyżej terminie, bowiem wskazano w niej okoliczności powodujące zawieszenie biegu terminu przedawnienia (art. 70 § 2 i 6) oraz okoliczności powodujące przerwanie biegu tego terminu (art. 70 § 3 i 4).

Zgodnie z art. 70 § 6 pkt 4 Ordynacji podatkowej jedną z okoliczności powodujących zawieszenie biegu terminu przedawnienia zobowiązania jest doręczenie postanowienia o przyjęciu zabezpieczenia, o którym mowa w art. 33d § 2 tej ustawy, lub doręczenia zarządzenia zabezpieczenia w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Natomiast zgodnie z art. 70 § 7 pkt 4 Ordynacji podatkowej, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu wygaśnięcia decyzji o zabezpieczeniu. Artykuł 70 § 7 pkt 4 Ordynacji podatkowej wskazuje natomiast, że bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej, od dnia następującego po dniu zakończenia postępowania zabezpieczającego w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Stanowisko sądów administracyjnych

We wskazanej wyżej uchwale wydanej w dniu 2 grudnia 2024 r. NSA wskazał, że wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu nie narusza zarządzenia zabezpieczenia wydanego na podstawie przepisu o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Zatem, w ocenie NSA, w sytuacji wszczęcia

postępowania zabezpieczającego prowadzonego według ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu jest zdarzeniem niewpływającym na bieg postępowania zabezpieczającego.

Warto też wspomnieć, że w innej uchwale NSA wydanej w dniu 24 maja 2021 r. (sygn. I FPS 1/21) zakwestionowano instrumentalne wszczynanie postępowań w sprawach o przestępstwa lub wykroczenia skarbowe w celu zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązania. Zgodnie z tą uchwałą, sądy administracyjne w ramach własnych kompetencji są obowiązane do oceny, czy wszczęcie postępowania karnoskarbowego nie ma na celu wyłącznie zawieszenia biegu terminu przedawnienia.

Wpływ uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 2 grudnia 2024 r. na sytuację podatników

Biorąc pod uwagę wskazane wyżej orzecznictwo NSA, zauważyć należy, że od czasu wydania uchwały z dnia 24 maja 2021 r. wszczęcie postępowania karnoskarbowego, które skutecznie zawiesiłoby bieg terminu przedawnienia zobowiązania stało się znacznie trudniejsze. Stąd też, dla organów administracji skarbowej, uwzględniając zwłaszcza stanowisko wyrażone przez NSA w uchwale z dnia 2 grudnia 2024 r., znacznie atrakcyjniejsze może okazać się dokonanie zabezpieczenia zobowiązania na majątku podatnika, które nie tylko ochroni interesy Skarbu Państwa, ale również doprowadzi do zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania.

Należy bowiem zauważyć, że uchwała z dnia 2 grudnia 2024 r. zdecydowania działa na korzyść organów administracji skarbowej. NSA podejmując przedmiotową uchwałę mógł uznać, że termin przedawnienia zobowiązania biegnie dalej po wygaśnięciu decyzji o zabezpieczeniu albo, że kontynuuje swój bieg po zakończeniu postępowania zabezpieczającego. Co do zasady zaś wygaśnięcie decyzji o zabezpieczeniu następuje znacznie szybciej niż zakończenie postępowania zabezpieczającego. Gdyby więc NSA zdecydował się na wybór pierwszej z tych opcji, odwieszenie biegu terminu przedawnienia generalnie rzecz biorąc następowałby wcześniej, a tym samym termin ten mógłby szybciej upłynąć. Natomiast opowiedzenie się za drugą ze wskazanych wyżej opcji, co do zasady spowoduje, że termin

przedawnienia zobowiązania będzie upływał później, a więc organy będą miały więcej czasu na prowadzenie kontroli i postępowań podatkowych, mogących skutkować zakwestionowaniem rozliczeń podatkowych.

Jak możemy pomóc?

Należy więc spodziewać się, że w najbliższym czasie znaczenie wzrośnie chęć korzystania przez organy administracji podatkowej z możliwości dokonania zabezpieczenia zobowiązania na majątku podatnika. Przy czym warto mieć na uwadze, że zabezpieczenie to potężne narzędzie mogące znaczenie utrudnić funkcjonowanie objętego nim podmiotu, na przykład w przypadku dokonania blokady środków na rachunku bankowy. Jednakże, aby było to możliwe muszą zostać spełnione określone przesłanki uzasadniające obawy, że zobowiązanie nie zostanie wykonane przez podatnika.

Nasz zespół ekspertów zapewnia kompleksowe wsparcie w zakresie oceny zaistnienia przesłanek uzasadniających dokonanie zabezpieczenia zobowiązania na majątku podatnika oraz możliwości zakwestionowania zastosowanego w danej sprawie zabezpieczenia.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej skontaktuj się z nami: kancelaria@staniekandpartners.com

Masz pytania? Porozmawiajmy!

    Wyślij wiadomość

    TAGI: kontrola podatkowa, przedawnienie zobowiązań podatkowych, uchwała NSA, zawieszenie terminu przedawnienia, zabezpieczenie majątkowe, Ordynacja podatkowa, zarządzenie zabezpieczenia, postępowanie zabezpieczające, decyzje podatkowe, administracja skarbowa, interes Skarbu Państwa, blokada środków, przepisy podatkowe, ochrona majątku podatnika, organy podatkowe, egzekucja administracyjna, uchwały sądów administracyjnych, zabezpieczenie podatkowe, kontrole skarbowe, zmiany w prawie podatkowym.