Wstęp
W obowiązującym porządku prawnym ukształtował się pogląd, zgodnie z którym od przedsiębiorców należy oczekiwać szczególnej skrupulatności, wiedzy oraz zapobiegliwości w kontekście przyszłych skutków ich działań. Te szczególne oczekiwania uzasadnione są faktem, że jednym z nieodłącznych elementów działalności gospodarczej jest jej profesjonalny (zawodowy) charakter, co często wiąże się z koniecznością posiadania fachowej wiedzy i doświadczenia. W rezultacie, w doktrynie wskazuje się, że na przedsiębiorcach ciążą szczególne obowiązki i odpowiedzialność, a to zarówno w relacjach z podmiotami prywatnymi, jak również z organami podatkowymi.
Obowiązki przedsiębiorcy
Przykładowo, w wyroku z dnia 15 maja 2018 r. sygn. I SA/Łd 199/18 WSA w Łodzi wskazał, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą, który nie dochowuje należytej staranności przy współpracy z kontrahentami, może w pewnych przypadkach utracić prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Taka sytuacja może mieć miejsce przykładowo, gdy przystępując do konkretnej transakcji podatnik ma wyraźne przesłanki do tego, aby podejrzewać, że jej druga strona nie ma wymaganych pozwoleń/koncesji na obrót towarem, a jednak ignoruje on na ten fakt i finalizuje transakcję.
Powyższe natomiast może nasunąć wątpliwości związane z tym, czy podatnik każdorazowo powinien wszczynać swoiste „śledztwo” w celu wykrycia ewentualnych nadużyć po stronie kontrahenta? Jak należy postępować, aby nie doprowadzić do zaniechań w weryfikacji swoich partnerów biznesowych?
Pewnych wskazówek w tym zakresie udzielił ostatnio Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyrokach z dnia 11.01.2024 r. (C-536-22), oraz z dnia 30.01.2024 r. (C-442/22). Trybunał wskazał w tym zakresie między innymi, że:
- Od podatnika nie można wymagać, by dokonywał on kontroli czy weryfikacji kontrahenta za pomocą środków o takim samym stopniu wnikliwości jak środki, którymi dysponuje organ podatkowy.
- Organ podatkowy nie może wymagać, aby podatnik zamierzający skorzystać z prawa do odliczenia VAT badał, czy wystawca faktury wypełnił swoje obowiązki w zakresie deklaracji i zapłaty VAT.
- To na organie podatkowym ciąży obowiązek wykazania istnienia obiektywnych okoliczności prowadzących do wniosku, że podatnik w konkretnej sytuacji dopuścił się oszustwa w zakresie VAT lub że wiedział, a względnie powinien był wiedzieć, iż transakcja mająca stanowić podstawę prawa do odliczenia wiązała się z oszustwem.
Pomocne wskazówki
Z pomocą podatnikom przychodzi także Ministerstwo Finansów, które w 2018 opublikowało specjalny dokument pt. „Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych”. Ministerstwo wskazało na pewne szczególne czynności pomocne w realizacji obowiązku zachowywania należytej staranności, takie jak:
- Weryfikacja kontrahentów w bazach gospodarczych (Np. KRS, CEIDG).
- Weryfikacja zarejestrowania kontrahentów w rejestrach VAT.
- Weryfikacja tego czy kontrahent posiada koncesje lub zezwolenia niezbędne do obrotu towarami, których dotyczy transakcja.
- Weryfikacja czy osoby biorące udział w transakcji mają umocowanie do działania w imieniu kontrahenta.
- Identyfikacja zachowań mogących budzić wątpliwości, jak np. rażąco niska cena lub unikanie umów w formie pisemnej.
W praktyce spełnienie tych wymagań może nie być łatwe – szczególnie z uwagi na fakt, że druga strona może nie zawsze być skłonna do dostarczania swoim partnerom biznesowym szczegółowych informacji na swój temat. Niemniej jednak dbałość o takie aspekty może być w pewnych przypadkach odebrana także pozytywnie – jako przejaw rzetelności, profesjonalizmu i uczciwości przedsiębiorcy.
Zobacz również nasze usługi związane z Cenami Transferowymi:
Kontakt
Jeśli poszukują Państwo skutecznych sposobów na weryfikację swoich kontrahentów, które nie tylko umożliwią prawidłową realizację obowiązków wynikających z przepisów prawa, ale także nie będą postrzegane przez partnerów biznesowych jako nadmiernie inwazyjne, to zapraszamy do wstępnego kontaktu z naszymi ekspertami.
Skontaktuj się z nami bezpośrednio na adres email: kancelaria@staniekandpartners.com, lub poprzez formularz zgłoszeniowy.
TAGI: weryfikacja kontrahentów VAT, jak weryfikować kontrahenta pod VAT, weryfikacja podatników VAT, dochowanie należytej staranności VAT, należyta staranność w VAT, weryfikacja kontrahentów na gruncie VAT, rejestracja kontrahentów VAT, obowiązki przedsiębiorcy VAT, sprawdzenie kontrahenta VAT, zasady weryfikacji kontrahentów VAT, kontrole kontrahentów VAT, weryfikacja dostawcy VAT, procedury weryfikacji podatników VAT, jak dochować należytej staranności, dokumentacja należytej staranności, ryzyka w VAT, minimalizacja ryzyka VAT, jak uniknąć odpowiedzialności za VAT, kontrola kontrahenta VAT, weryfikacja NIP VAT, jak dochować staranności w VAT, sprawdzanie kontrahentów podatkowych, rejestr podatników VAT, obowiązki VAT przedsiębiorców, ryzyko podatkowe VAT, jak sprawdzić kontrahenta w VAT.