W obecnej rzeczywistości prawno-gospodarczej funkcjonujące na rynku podmioty powiązane często muszą podejmować decyzje o wzajemnym wsparciu finansowym. Udzielenie pożyczki jest jedną z najczęściej wykorzystywanych form wspomnianego wsparcia. Taki rodzaj transakcji może mieć jednak znaczący wpływ na obowiązki dokumentacyjne w obszarze cen transferowych, w tym konieczność sporządzenia analizy rynkowości oraz dokumentacji cen transferowych. W związku z tym dziś znów przyjrzymy się regulacjom typu safe harbour, aby przekonać się jakie uproszczenia tym razem jest w stanie zaproponować nam ustawodawca.
Na czym polega uproszczenie safe harbour dla pożyczek?
Bezpieczna przystań (ang. safe harbour) to mechanizm, który funkcjonuje już od początku 2019 roku. Jego stosowanie pozwala na korzystanie z uproszczonych zasad rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi, co daje korzyść w postaci ograniczenia części ze żmudnych obowiązków dokumentacyjnych, jakie muszą wykonywać podmioty powiązane.
Do największych zalet skorzystania z uproszczenia safe harbour należy z pewnością zwiększenie bezpieczeństwa podatkowego podmiotu. Organ podatkowy nie może bowiem określać dochodu bądź straty podatnika w zakresie wysokości oprocentowania pożyczki objętej tym mechanizmem. Wynika to z tego, że oprocentowanie zgodne z tym mechanizmem korzysta z domniemania rynkowości. Ponadto pożyczki oparte na mechanizmie safe harbour nie generują obowiązku sporządzenia dokumentacji lokalnej ani powiązanej z nią analizy cen transferowych.
Które pożyczki mogą „zacumować” w bezpiecznej przystani?
Nie każda transakcja pożyczki pomiędzy podmiotami powiązanymi może korzystać z omawianego uproszczenia. Zastosowanie tego mechanizmu jest możliwe po łącznym spełnieniu następujących warunków:
- w transakcji nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, takich jak np. prowizje czy premie,
- pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
- pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium, lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową, czyli w tzw. raju podatkowym,
w trakcie roku podatkowego łączna wysokość pożyczek pomiędzy podmiotami powiązanymi nie może przekraczać 20 mln PLN lub równowartości tej kwoty. Stosownych obliczeń dokonuje się osobno dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek, - oprocentowanie pożyczki w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określone w obwieszczeniu Ministra Finansów aktualnym na dzień zawarcia umowy pożyczki.
Zgodnie z aktualnym obwieszczeniem Ministra Finansów z 20 grudnia 2022 r. od początku 2023 r. obowiązują następujące rodzaje stóp bazowych, dla pożyczek:
- w złotych (PLN) – WIBOR 3M albo WIRON 3M;
- w dolarach amerykańskich (USD) – 90-day Average SOFR lub LIBOR USD 3M (w przypadku pożyczek udzielonych przed 1 stycznia 2022 r.);
- w euro (EUR) – EURIBOR 3M;
- we frankach szwajcarskich (CHF) – SARON 3 months Compound Rate;
- w funtach brytyjskich (GBP) – SONIA 3M Compound Rate
W przypadku pożyczek zaciągniętych przed 1 stycznia 2022 r. możliwe jest stosowanie wycofanych z rynku finansowego wskaźników LIBOR USD 3M i LIBOR GBP 3M. Daje to prawo do wygaszania pożyczek udzielonych w dolarach amerykańskich i funtach brytyjskich, na podstawie dotychczasowych umów.
Wspomniane obwieszczenie określa oczywiście także wysokość marży. Obecnie maksymalna marża dla pożyczkobiorcy wynosi 2,9%, z kolei minimalna marża dla pożyczkodawcy to 2,4%.
Uproszczenie idealne?
Podsumowując, mechanizm bezpiecznej przystani dla transakcji pożyczek uwalnia nas od ryzyka zakwestionowania stosowanego oprocentowania przez ograny podatkowe. Co więcej, nie ma potrzeby sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz analizy rynkowości. Z drugiej strony należy pamiętać, o konieczności spełnienia licznych, opisanych powyżej warunków. Nie bez znaczenia jest też możliwość wystąpienia obowiązku zaraportowania schematu podatkowego.