Proponowane zmiany w kodeksie pracy
Proponowane zmiany w kodeksie pracy zgodne ze wstępnym projektem nowelizacji przygotowanej przez ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej.
Zgodnie z zapowiedziami wiceministra rodziny, pracy i polityki społecznej, ruszyły konsultacje z pracodawcami i związkami zawodowymi najnowszego projektu nowelizacji kodeksu pracy, który zawiera przede wszystkim regulacje mające na celu wdrożenie na stałe pracy zdalnej.
Przedmiotowy projekt
Jak wynika z przedmiotowego projektu:
- Praca zdalna miałaby zastąpić całkowicie obecnie obowiązujące przepisy Kodeksu pracy dotyczące telepracy. Autorzy projektu wskazują, że taki zabieg pozwoli na uniknięcie niepotrzebnego powielania instytucji i analogicznych rozwiązań.
- Praca zdalna będzie mogła być wykonywana całkowicie lub częściowo poza siedzibą pracodawcy lub poza innym stałym miejscem świadczenia pracy, określonym w umowie o pracę lub wskazanym przez pracodawcę.
Ministerstwo dodatkowo podkreśla, że zależy mu na tym, aby zasady pracy zdalnej były elastyczne, dlatego też szczegółowe rozwiązania w tym zakresie pozostawia do ustalenia pracodawcy i pracownikom.
- Zgodnie z projektem to porozumienie pomiędzy pracodawcą, a związkami zawodowymi miałoby dokładnie regulować zasady wykonywania pracy zdalnej. Dopiero w sytuacji kiedy nie dojdzie do porozumienia, w terminie 30 dni pracodawca będzie musiał ustalić je samodzielnie w regulaminie. Jeżeli natomiast u pracodawców nie działają związki zawodowe, regulamin będzie wymagał konsultacji z przedstawicielami pracowników. Nie jest także wykluczone wprowadzenie indywidualnych postanowień w umowie o pracę.
Odpowiedzialność pracownika za właściwą organizację swojego miejsca pracy
Warto podkreślić, że praca zdalna mogłaby być też wykonywana w ramach polecenia wydanego przez pracodawcę, ale tylko w sytuacji klęski żywiołowej, epidemii lub kiedy będzie to niezbędne do zapewnienia właściwego poziomu BHP pracownikom.
Co ważne, projekt bezpośrednio wskazuje na odpowiedzialność pracownika za właściwą organizację swojego miejsca pracy oraz za przestrzeganie przepisów BHP.
- Pracownik przed przystąpieniem do pracy zdalnej zobowiązany będzie bowiem do złożenia oświadczenia, że dysponuje warunkami technicznymi i lokalowymi oraz spełnia wymogi w zakresie bhp.
- Pracodawcy ma zostać przyznane prawo do kontroli pracownika w godzinach pracy, ale tylko pod warunkiem uzyskania zgody od takiego pracownika. Ewentualna kontrola nie będzie mogła naruszać prywatności pracownika i jego rodziny, a także utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych.
- Pracodawca miałby natomiast odpowiadać za dostarczenie pracownikowi wykonującemu pracę w trybie zdalnym niezbędnych materiałów i narzędzi, a także za pokrycie kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją tych narzędzi.
- Jeżeli pracownik korzystałby z własnego sprzętu, pracodawca musi mu wypłacić odpowiedni ekwiwalent. Istotne jest także, że pracodawca w ramach pracy zdalnej pracownika będzie musiał zapewnić mu nie tylko pomoc techniczną, ale również niezbędne szkolenia w zakresie obsługi narzędzi.
- Niejasny wciąż pozostaje zakres odpowiedzialności stron za wypadek przy pracy. Proponowane regulacje są w tym zakresie niespójne.
Całkowitą nowością jest przepis uprzywilejowujący pracowników posiadających dzieci do lat 3 lub opiekujących się dzieckiem z niepełnosprawnością.
- Pracodawca zobowiązany byłby bowiem uwzględniać wnioski takich pracowników o wykonywanie pracy zdalnie, chyba że nie byłoby to możliwe z uwagi na organizację lub rodzaj wykonywanej pracy. O odmowie musiałby powiadomić w ciągu 3 dni roboczych od dnia złożenia wniosku.
Nowe przepisy
Nowe przepisy dawałyby również możliwość rezygnacji z pracy zdalnej.
- Pracodawca, jak i pracownik w terminie trzech miesięcy od dnia rozpoczęcia pracy zdalnej będą mieli możliwość złożyć wniosek o przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy.
- Ważne jest ponadto, że brak zgody pracownika na wykonywanie obowiązków w trybie pracy zdalnej lub rezygnacja z takiego rodzaju pracy nie mogą stanowić przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie umowy o pracę przez pracodawcę.
Ministerstwo wskazało, że omawiany projekt należy na razie traktować jako wstępny materiał do dyskusji, a nie jako oficjalny projekt rządowy. Póki co, został on bowiem przekazany zespołowi ds. pracy Rady Dialogu Społecznego w celu zaopiniowania. Trzeba się zatem liczyć, że projekt może ulec znacznym zmianom zanim trafi pod obrady Sejmu.