Dlaczego warto zainteresować się estońskim CIT-em?
Ryczałt od dochodów spółek (tzw. estoński CIT) to coraz popularniejsza forma opodatkowania działalności gospodarczej. Trudno się temu dziwić, biorąc pod uwagę zalety tego modelu:
- nieopodatkowanie dochodu spółki, ale jego „konsumpcji”. W efekcie tak długo, jak zyski spółki nie będą wypłacone jej wspólnikom, tak długo spółka nie zapłaci podatku, co przynosi realne korzyści z punktu widzenia płynności finansowej;
- uproszczenie księgowości w firmie, dzięki brakowi konieczności dokonywania korekt między wynikiem księgowym i podatkowym;
- obniżone opodatkowanie wypłaconej dywidendy. Jeśli już spółka zdecyduje się na wypłatę dywidendy, wówczas będzie ona opodatkowana mniej niż w przypadku wypłaty kwoty przez spółkę, opodatkowaną według zasad ogólnych, dzięki przewidzianemu w ustawie o PIT mechanizmowi odliczenia od podatku wspólnika, części podatku zapłaconego przez spółkę.
Jednocześnie stosowanie Estońskiego CIT-u – jako stosunkowo młodego modelu opodatkowania (obecnego w prawie podatkowym dopiero od niecałych dwóch lat) – wciąż jest związane z pewnymi problemami interpretacyjnymi, w tym kwestii tak podstawowej, jak to, jaka kwota powinna być podstawą opodatkowania w przypadku wypłaty dywidendy.
Obliczanie podstawy opodatkowania dywidendy wypłaconej wspólnikom – reguły ogólne i „estońskie”
W przypadku spółek opodatkowanych według reguł ogólnych jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że:
- wypracowujemy w ciągu roku zysk brutto;
- płacimy podatek (CIT – 9/19%)
- obliczamy kwotę zysku netto za dany rok;
- dzielimy zysk netto między akcjonariuszy / wspólników;
- wypłacamy wspólnikom / akcjonariuszom dywidendę i potrącamy od niej podatek (PIT).
W efekcie mamy do czynienia z „dwuetapowym” obliczaniem obciążeń podatkowych – najpierw bowiem obliczamy podatek spółki (CIT), a następnie od zysku pomniejszonego o CIT, obliczamy PIT od dywidendy.
Taka logika nie będzie jednakże mieć zastosowania w przypadku spółek opodatkowanych ryczałtem od dochodów spółek, na co wskazuje zarówno ministerialny Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek z dnia 23 grudnia 2021 roku, jak i również wydawane obecnie interpretacje indywidualne Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej – w tym interpretacja indywidualna z dnia 25 sierpnia 2022 roku (znak: 0114-KDIP3-1.4011.550.2022.1.MG).
Zgodnie z ww. dokumentami, ta sama kwota będzie podstawą opodatkowania spółki, jak również podstawą opodatkowania podatku dochodowego z tytułu dywidendy. Wydaje się to cokolwiek nielogiczne, niemniej – znajduje to oparcie w przepisach ustawy podatkowej, jak również ustawy o rachunkowości.
Dlaczego nie obniżamy podstawy opodatkowania dywidend o należny podatek?
Podstawą opodatkowaniu w estońskim CIT jest dochód, odpowiadający wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten został uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto przeznaczony do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (art. 28m ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o CIT). Sam podatek jest płacony do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego (art. 28t ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT).
Zysk netto to z kolei zysk brutto pomniejszony o podatek dochodowy oraz inne obciążenia zrównane z podatkiem dochodowym.
Zysk spółki wypracowany w danym roku podatkowym może zostać podzielony po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za ten rok, co z kolei z oczywistych względów może mieć miejsce po zamknięciu ksiąg rachunkowych. Od momentu zamknięcia ksiąg rachunkowych, wyniki finansowe (w tym wykazany zysk spółki) za rok objęty księgami są „nienaruszalne” (zgodnie z art. 12 ust. 4 ustawy o rachunkowości, zamknięcie ksiąg rachunkowych polega na nieodwracalnym wyłączeniu możliwości dokonywania zapisów księgowych w zbiorach tworzących zamknięte księgi rachunkowe).
W konsekwencji, nie jest możliwe obniżenie zysku netto (np. za 2021 rok) wypłaconego wspólnikom (w kolejnym roku – tutaj: 2022 roku), o podatek, który jest należny w 2022 roku z tytułu podziału zysku netto wypracowanego w 2021 roku. Natomiast ten podatek będzie mieć wpływ na zysk netto roku, w którym został zapłacony – co będzie mieć wpływ zarówno na wysokość CIT spółki, jak i również na dywidendę netto w roku kolejnym (tutaj: 2023 roku).
Poniżej przykład, przy założeniu, że spółka wybrała estoński CIT już w 2021 roku i ma uprawnienie do stosowania obniżonej stawki estońskiego CIT – tj. 10%.
| Rok wpłaty zysków | 2022 | 2023 | 2024 |
| Zysk brutto (za rok poprzedni) | 1 000 000 | 1 000 000 | 1 000 000 |
| Zapłacony podatek CIT za rok poprzedni | 0 | 100 000 | 90 000 |
| Zysk Netto (za rok poprzedni) | 1 000 000 | 900 000 | 910 000 |
| Kwota przeznaczona do podziału | 1 000 000 | 900 000 | 910 000 |
| Należny podatek CIT – za rok bieżący, do zapłaty w kolejnym | 100 000 | 90 000 | 91 000 |
| Wypłacona dywidenda | 1 000 000 | 900 000 | 910 000 |
| PIT | 100 000 | 90 000 | 91 000 |
| PIT + CIT | 200 000 | 181 000 | 182 000 |
Pamiętaj!
W tym miejscu przypominamy, że PIT od dywidendy nie wynosi „standardowe” 19%, ale znacznie mniej, ponieważ podatek wspólnika obniżamy o część należnego estońskiego CITu, zgodnie z art. 30a ust. 19 pkt 1-2 ustawy o PIT. W tym przykładzie wspólnicy mieli prawo do obniżenia swojego podatku o kwotę równą: 90% * [%Udziałów w Zysku * CIT].
Jeżeli są Państwo zainteresowani wdrożeniem estońskiego CITu w swojej firmie lub poszukiwaniem innych możliwości optymalizacji podatkowej w Państwa firmie – zapraszamy do kontaktu na adres: kancelaria@staniekandpartners.com. Nasi eksperci są do Państwa dyspozycji.