Dokumentacja cen transferowych – czy to konieczne?
Corocznym podstawowym obowiązkiem związanym z cenami transferowymi jest sporządzanie przez podmioty powiązane lokalnej dokumentacji cen transferowych (tzw. local file). Jest to dokument w postaci elektronicznej który ma wykazać, że ceny ustalane we wzajemnych transakcjach są rynkowe, czyli ustalone na warunkach, które ustaliłyby podmioty niepowiązane.
Wspomniany local file jest sporządzany dla transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym, której wartość przekracza ustawowe progi dokumentacyjne czyli:
1) 10 mln PLN – w przypadku transakcji towarowej, takiej jak np. sprzedaż wyrobów przez producenta; oraz w przypadku transakcji finansowej za którą można uznać pożyczki, poręczenia czy cashpooling.
2) 2 mln PLN – w przypadku transakcji usługowej, którą może być np. sprzedaż usług zarządczych. Ten próg obowiązuje również w przypadku transakcji o charakterze innym, tzn. gdzie indziej nie zaklasyfikowanej.
Warto zwrócić uwagę, na przypadek transakcji kontrolowanych z podmiotami „rajowymi”, (to znaczy takimi które w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 marca 2019 r. w sprawie określenia krajów i terytoriów stosujących szkodliwą konkurencję podatkową w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych; uznano za stosujące szkodliwą konkurencję podatkową), ponieważ w takiej sytuacji progi znacząco się różnią. Wynoszą one odpowiednio:
1) 2,5 mln zł w przypadku transakcji finansowej oraz
2) 500 tys. zł w przypadku innej transakcji.
Takimi terytoriami są np. Hongkong – dość częsty partner handlowy wielu przedsiębiorców, czy też Republika Malediwów, z którą transakcje zawiera część sektora turystycznego.
Najważniejsze zwolnienia ustawowe – czyli kto może odetchnąć z ulgą?
Z uwagi na fakt, iż prawidłowe sporządzenie dokumentacji cen transferowych to zadanie skomplikowane, wymagające rozległej wiedzy oraz praktyki z zakresu prawa, podatków oraz rachunkowości, Ustawa o CIT przewiduje szereg możliwość zwolnienia z tego obowiązku. Kto zatem może odetchnąć z ulgą?
W praktyce, najbardziej znacząca liczba podmiotów powiązanych korzysta z regulacji skierowanych do podmiotów krajowych. Artykuł 11n pkt 1 przywoływanej ustawy stanowi bowiem, że obowiązek sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych nie dotyczy transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, pod warunkiem, że w dokumentowanym roku podatkowym, każdy z tych podmiotów spełnia łącznie następujące warunki:
1) nie korzysta ze zwolnienia podmiotowego (przewidzianego m. in. dla Skarbu Państwa, Narodowego Banku Polskiego czy też Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej);
2) nie korzysta ze zwolnienia przewidzianego dla spółek strefowych, prowadzących działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie decyzji o wsparciu lub zezwolenia uprawniającego do korzystania z pomocy publicznej;
3) nie poniósł straty podatkowej, tak samo jak powiązani kontrahenci transakcji.
Dodatkowo warto podkreślić, iż na to zwolnienie może się również powoływać położony na terytorium Polski zagraniczny zakład podmiotu mającego siedzibę na terytorium Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego z podmiotem powiązanym mającym siedzibę na terytorium Polski, pod warunkiem, że:
1) przychody lub koszty uzyskania przychodów powstałe w wyniku takich transakcji kontrolowanych zostały przypisane do zakładu zagranicznego
2) żaden z podmiotów powiązanych w zakresie tych przychodów lub kosztów przypisanych do zakładu zagranicznego nie korzysta ze zwolnień podmiotowych ani tych przewidzianych dla spółek strefowych.
Na szczególną uwagę zasługują również transakcje refaktur, które polegają na dokonaniu rozliczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi wydatków poniesionych na rzecz podmiotu niepowiązanego. Dla refaktur zostało przewidziane zwolnienie z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych, jeśli łącznie są spełnione następujące warunki:
1) nie powstaje wartość dodana i rozliczenie następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku,
2) rozliczenie nie jest związane bezpośrednio z inną transakcją kontrolowaną,
3) rozliczenie nastąpiło niezwłocznie po dokonaniu zapłaty na rzecz podmiotu niepowiązanego
4) podmiot powiązany nie jest podmiotem mającym siedzibę na terytorium stosującym szkodliwą konkurencję podatkową czyli terytorium tzw. raju podatkowego.
Trzeba jednakże podkreślić, że w przypadku zastosowania klucza alokacji, który wyznacza proporcje w jakich dzielone są koszty, podmiot, który jest usługobiorcą powinien posiadać kalkulację obejmującą następujące informacje:
1) rodzaj i wysokość kosztów uwzględnionych w kalkulacji,
2) sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru klucza alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług,
3) opis transakcji, w tym analizę funkcji, ryzyk i aktywów.
Analizując tematykę zwolnień ze sporządzania dokumentacji cen transferowych, nie sposób pominąć temat mechanizmu bezpiecznej przystani (ang. safe harbour), który został opisany w wytycznych Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) już w 2017 roku. W Polsce funkcjonuje od 1 stycznia 2019 roku. Dotyczy transakcji o charakterze nieskomplikowanym i rutynowym, które nie powodują istotnego ryzyka zaniżenia dochodu, a zatem nie wymagają dodatkowego wykazania ich rynkowości. Polega to na możliwości stosowania uproszczonych zasad rozliczeń w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi, co służy ochronie przed zakwestionowaniem rynkowości transakcji przez organy podatkowe. W konsekwencji skorzystania z tego uprawnienia, organ odstępuje od określania dochodu lub straty podatnika w chronionym zakresie. Sam podatnik nie ma z kolei obowiązku przygotowywania lokalnej dokumentacji cen transferowych, nawet jeśli wartość transakcji przekroczy progi dokumentacyjne.
Usługi, których może dotyczyć uproszczenie typu safe harbour zostały wymienione w załączniku nr 6 do Ustawy o CIT, są to między innymi świadczenia:
1) w zakresie księgowości, finansów przedsiębiorstwa, podatków i audytu,
2) związane z zasobami ludzkimi,
3) informatyczne,
4) dotyczące komunikacji oraz promocji,
5) prawne,
6) administracyjno-biurowe.
Warto zwrócić uwagę na fakt, iż każda z wymienionych kategorii usług została dodatkowo opisana w wykazie świadczeń zawierającym również określenie „usługi o charakterze podobnym do wymienionych powyżej”. Oznacza to, że podatnik jest zobowiązany do wykazania takiego podobieństwa na etapie kwalifikacji świadczeń do usług o niskiej wartości dodanej.
Ponadto zgodnie z art. 11f ust. 1 i 2 ustawy o CIT usługi muszą spełniać łącznie następujące warunki:
1) mają charakter usług wspomagających działalność gospodarczą usługobiorcy,
2) nie stanowią głównego przedmiotu działalności grupy podmiotów powiązanych,
3) wartość tych usług świadczonych przez usługodawcę na rzecz podmiotów niepowiązanych nie przekracza 2% wartości tych usług świadczonych na rzecz podmiotów powiązanych i niepowiązanych,
4) nie są przedmiotem dalszej odprzedaży przez usługobiorcę, z wyłączeniem transakcji refaktur pomiędzy podmiotami powiązanymi jeśli rozliczenie to następuje bez uwzględniania marży lub narzutu zysku, jest niezwłoczne i nie ma związku z inną transakcją kontrolowaną,
5) narzut na kosztach tych usług został ustalony przy wykorzystaniu marży transakcyjnej netto albo metody koszt plus i wynosi nie więcej niż 5% kosztów w przypadku nabycia usług, ale nie mniej niż 5% kosztów w przypadku świadczenia usług,
6) usługodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową (czyli w tzw. „raju podatkowym”),
7) usługobiorca posiada kalkulację obejmującą następujące informacje:
· rodzaj i wysokość kosztów uwzględnionych w kalkulacji,
· sposób zastosowania i uzasadnienie wyboru kluczy alokacji dla wszystkich podmiotów powiązanych korzystających z usług,
· opis transakcji, w tym analizę funkcji, aktywów i ryzyka
Korzystając z uproszczenia typu safe harbour dla usług o niskiej wartości dodanej należy mieć na uwadze regulacje zawarte w art. 11s ust. 2 Ustawy CIT. Stanowią one, iż w sytuacji gdy wystąpią okoliczności wskazujące na prawdopodobieństwo niespełnienia warunków uprawniających do skorzystania z uproszczenia, organ podatkowy ma prawo zwrócić się z żądaniem sporządzenia i przedłożenia lokalnej dokumentacji cen transferowych niezawierającej analizy porównawczej lub analizy zgodności dla wskazanych przez organ podatkowy transakcji kontrolowanych w roku podatkowym, w terminie 30 dni od dnia doręczenia takiego żądania. Warto zatem pozostawać w kontakcie ze specjalistami w dziedzinie cen transferowych.
W odniesieniu do transakcji finansowych uproszczenie bezpiecznej przystani można zastosować do pożyczek, kredytów lub emisji obligacji. Warunkami zastosowania uproszczenia są:
1) oprocentowanie transakcji finansowej w ujęciu rocznym na dzień zawarcia umowy jest ustalane na podstawie rodzaju bazowej stopy procentowej i marży, określonych w obwieszczeniu ministra finansów aktualnym na dzień zawarcia tej umowy.
2) nie przewidziano wypłaty innych niż odsetki opłat związanych z udzieleniem lub obsługą pożyczki, w tym prowizji lub premii,
3) pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat,
4) w trakcie roku podatkowego łączny poziom zobowiązań albo należności podmiotu powiązanego z tytułu kapitału pożyczek z podmiotami powiązanymi, liczony odrębnie dla udzielonych oraz zaciągniętych pożyczek, wynosi nie więcej niż 20 milionów zł lub równowartość tej kwoty,
5) pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową.
Pozostałe znaczące zwolnienia ustawowe
Zwolnienie z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dotyczy także transakcji kontrolowanych realizowanych między grupą producentów rolnych wpisaną do rejestru prowadzonego przez dyrektora oddziału regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, a jej członkami, dotyczących odpłatnego zbycia:
1) na rzecz grupy producentów rolnych produktów lub grup produktów wyprodukowanych w gospodarstwach członków takiej grupy,
2) przez grupę producentów rolnych na rzecz jej członków towarów wykorzystywanych przez członka do produkcji oraz świadczenia usług związanych z tą produkcją;
Podsumowanie
Prawidłowa realizacja wszystkich obowiązków podatkowych związanych z transakcjami zawieranymi przez podmioty powiązane, stanowi znaczące wyzwanie dla przedsiębiorców. Jednoczenie polski ustawodawca wskazuje podatnikowi na szereg regulacji pozwalających na znaczące ograniczenie, a tym samym uproszczenie, ciążących na nim obowiązków. Z drugiej strony należy pamiętać, o konieczności spełnienia licznych, opisanych powyżej warunków. Nie bez znaczenia jest zatem możliwość uzyskania profesjonalnego wsparcia ze strony specjalistów w dziedzinie cen transferowych. Serdecznie zapraszamy do kontaktu.
Te same rozwiązania dotyczą również wstępnie uznanych grup producentów owoców i warzyw oraz uznanych organizacji producentów owoców i warzyw.
Warto zwrócić także uwagę na fakt, iż opisywane zwolnienie dotyczy ponadto transakcji kontrolowanych:
1) między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową,
2) objętych uprzednim porozumieniem cenowym, porozumieniem inwestycyjnym albo porozumieniem podatkowym, za okres, którego takie porozumienie dotyczy;
3) których wartość w całości trwale nie stanowi przychodu albo kosztu uzyskania przychodu, z wyłączeniem transakcji finansowych, transakcji kapitałowych oraz transakcji dotyczących inwestycji, środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych;
4) w których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego
5) w przypadku gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami.
Zobacz również nasze usługi związane z Cenami Transferowymi:
TAGI: ceny transferowe, local file, pit, tp, transfer, dokumentacja cen transferowych, ceny transferowe, local file, transakcje kontrolowane, podmioty powiązane, progi dokumentacyjne, usługi zarządcze, transakcje finansowe, raj podatkowy, zwolnienia z dokumentacji cen transferowych, safe harbour, mechanizm bezpiecznej przystani, rozliczenia między podmiotami powiązanymi, kalkulacja kosztów, analiza porównawcza, transakcje o niskiej wartości dodanej, wytyczne OECD, CIT, zwolnienia podatkowe, compliance cen transferowych, przepisy podatkowe dotyczące cen transferowych, organy podatkowe